Błękitna strzała
Grę w piłkę ręczną rozpoczął w wieku dziesięciu lat. Jego pierwszym trenerem, który tak naprawdę nauczył go grać w szczypiorniaka, był pochodzący z Ziemi Raciborskiej, a dokładnie z Pietrowic Wielkich, Henryk Wróblewski. – Prowadził zajęcia z wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 8 w Opolu. Z naszą drużyną zdobył wówczas w Gdańsku tytuł wicemistrza Polski w kategorii szkół podstawowych. Okazaliśmy się objawieniem tych mistrzostw. Byłem najmłodszy i najmniejszy w całej ekipie. Dopiero wchodziłem do tego zespołu – wspomina z uśmiechem Piotr Czaczka, który w 1971 roku, wraz z niektórymi kolegami, otrzymał legitymację Gwardii Opole. – Dla nas to było wielkie przeżycie, ponieważ trafiliśmy do klubu, który był dobrze rozpoznawalny w Polsce. Grało tam wielu znanych zawodników, również reprezentantów Polski, takich jak: Andrzej Sokołowski, Jerzy Klempel, Antoni Przybecki, Władysław Fąfara czy Ryszard Konfisz. Byliśmy przygotowywani w różnych warunkach i na wielu podłożach: szutrowych, kortowych, asfaltowych, i to nam dało bardzo dobre podstawy do gry na parkiecie. Pamiętam, że w tym czasie do użytku oddano halę sportową Gwardii Opole, która była jednym z nielicznych tego typu obiektów na Opolszczyźnie, jak również w Polsce. Gdy po raz pierwszy wyszliśmy na parkiet, poczuliśmy się jak w innym świecie. Tam zaczęły się prawdziwe treningi. Trzeba powiedzieć, że w tym czasie Gwardia – jeśli chodzi o sprzęt sportowy i warunki szkoleniowe – była klubem dbającym o swoich zawodników – mówi, dodając, że dzięki takiemu zapleczu możliwy był rozwój talentu i potencjału wielu młodych piłkarzy, także tych pochodzących z uboższych rodzin. Pierwsze mecze rozgrywał w lidze na szczeblu okręgowym. – Jeździliśmy między innymi na spotkania z Rafametem Kuźnia Raciborska, z którym zawsze rywalizowało nam się niezwykle trudno – nie kryje Piotr Czaczka i kontynuuje: – Kilku zawodników w przeszłości z tego klubu powodzeniem występowało w drużynie seniorów Gwardii Opole, a byli nimi: Stefan Ligacz, Henryk Wróblewski czy Piotr Marek.
Opowiada o czasach, gdy jego zespół jeździł na mecze tzw. „błękitną strzałą”, czyli ciężarówką okrytą plandeką, a ławki w środku na których siedzieliśmy zamontowane były w poprzek na burtach ciężarówki. Czasami było trochę zimno. Dzisiaj wydaje się to niewiarygodne. W 1975 roku zdobył z Gwardią Opole mistrzostwo okręgu juniorów. W mistrzostwach Polski we Wrocławiu odpadli w półfinale, ale za to rok później wygrali już półfinał w Sandomierzu i sięgnęli po trofeum w Warszawie, co Piotr Czaczka uznaje za jeden z większych sukcesów swojej kariery na tym szczeblu rozgrywek. – Mistrzostwo zdobyliśmy w dniu imienin mojego świętej pamięci ojca. Pamiętam, że wspólnie z kolegami z drużyny z dyplomami w dłoni przeszliśmy całe miasto. Gdy pokazałem go rodzicom radości nie było końca, a tacie zrobiłem świetny prezent, szczególnie, że zostałem wybrany najlepszym zawodnikiem tego turnieju.
Powołanie do kadry
Zdobycie tytułu mistrzowskiego było pierwszym istotnym sygnałem do tego, że warto na poważnie zająć się sportem. – Podczas finału z ławki trenerskiej obserwował nas trzeci trener reprezentacji Polski, a jednocześnie szkoleniowiec drużyny seniorów Gwardii Opole, Zbigniew Czekaj. Dla nas było to duże wyróżnienie, a swoją drogą bardzo mobilizujące. W tym czasie opolski klub awansował do pierwszej ligi. Trzy miesiące po mistrzostwach Polski juniorów zadebiutowałem w seniorskiej drużynie Gwardii przeciwko Pogoni Szczecin – mówi.
Wkrótce dostał powołanie do reprezentacji Polski seniorów. Pierwsze spotkanie w zespole Biało-Czerwonych rozegrał 12 grudnia 1976 roku. – Było to spore wyróżnienie, zważywszy na to, że kadra przywiozła z Igrzysk Olimpijskich w Montrealu brązowy medal. Teraz ja, młody chłopak z Gwardii, miałem okazję poznać osobiście tych wielkich graczy – nie kryje nasz bohater. W kadrze grał z przerwami w latach 1976 – 1980. Rozegrał czterdzieści sześć meczów.
Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie był najmłodszym reprezentantem Polski. Miał zaledwie 22 lat. – Muszę przyznać, że w sezonie poprzedzającym igrzyska spisywałem się naprawdę dobrze, starałem się razem z chłopakami utrzymać Gwardię w lidze. Niestety, nie udało się, ale mimo to zakwalifikowałem się do reprezentacji na igrzyska do Moskwy – wyjaśnia i kontynuuje: – Byliśmy jednym z faworytów. Wielu ekspertów twierdziło, że jesteśmy najsilniejszą drużyną w stawce i że wrócimy do Polski z medalem. Skończyliśmy turniej na siódmym miejscu. Z pewnością była to niewykorzystana szansa i wszyscy o tym wiedzieliśmy. Ale trzeba było pogodzić się z porażką i grać dalej – przekonuje. Sukces przyszedł dwa lata później, gdy reprezentacja Polski wywalczyła pierwszy w swojej historii brązowy medal mistrzostw świata. Piotr Czaczka w kadrze już nie występował.
W 1985 roku był członkiem Akademickiej Reprezentacji Polski, z którą zdobył piąte miejsce na Mistrzostwach Świata w RFN. – Dla zobrazowania wartości tamtej drużyny warto przypomnieć, że oprócz mnie w zespole grali tacy zawodnicy jak Bogdan Wenta, Daniel Waszkiewicz, Zbigniew Plechoć czy Wiesław Goliat – wymienia.
Najlepsi w Polsce
Zaraz po olimpiadzie w Moskwie otrzymał propozycję ze Śląska Wrocław. – Nie ma co ukrywać, że dla wielu zawodników to był oczywisty kierunek – przyznaje. W tamtym czasie połowa klubów w najwyższej lidze to były kluby resortowe, a zawodników w pierwszej kolejności mogły pozyskiwać: Śląsk Wrocław, Grunwald Poznań, Wawel Kraków czy Lublinianka Lublin. – Oczywiście chciałem przejść do Śląska, ale w Gwardii zaproponowano mi, abym został jeszcze z nimi chociaż na rok i pomógł im wejść do pierwszej ligi. Zgodziłem się, ale po awansie zdecydowałem się jednak odejść do klubu, w którym zawsze pragnąłem grać – nie kryje, dodając, że między Gwardią i Śląskiem pod wieloma względami występowały różnice. – Co ciekawe, w nowych barwach zadebiutowałem w meczu przeciwko swojemu byłemu zespołowi. Na trybunach było trochę gorąco, ale dałem sobie radę. Do gry podchodziłem bardzo profesjonalnie, myśląc o swojej przyszłości i rozwoju – przekonuje. W Śląsku zawsze doceniano zaangażowanie i utożsamianie się z zespołem. – Ci którzy mnie znali, wiedzieli, że zawsze walczyłem do końca, grałem ambitnie i ofiarnie. Ze Śląskiem zdobyłem dwa mistrzostwa kraju, trzykrotnie brązowe medale, Puchar Polski i zdobyłem złoty i brązowy medal w dziś już może nieznanych, ale wówczas prestiżowych Mistrzostwach Armii, w których rywalizowały drużyny, mające na koncie zdobyte Puchary Europy.
Myślał, że zmierzch jego kariery nastąpił w roku 1988, w wieku zaledwie trzydziestu lat. Opuścił WKS Śląsk Wrocław i wyjechał do Francji, gdzie kontynuował swoją karierę do 1994 roku. – Z reprezentacją Polski występowałem przeciwko Francji dwukrotnie. Raz zremisowaliśmy, a drugim razem odnieśliśmy chyba najwyższą wygraną w historii naszych pojedynków 34:16 – przypomina P. Czaczka. Polska piłka ręczna była wtedy w klasyfikacji międzynarodowej wyżej od francuskiej.
Po powrocie do kraju ponownie związał się ze Śląskiem Wrocław, z którym odnosił największe sukcesy. Podpisał zaledwie roczny kontrakt, ale i te kilkanaście miesięcy pozwoliły mu sięgnąć po drugie mistrzostwo Polski. Po zakończeniu kariery zajął się działalnością na uczelni, najpierw pracując w AWF we Wrocławiu, a w późniejszym okresie w Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. W 2013 został doktorem nauk o kulturze fizycznej. W jego zainteresowaniach naukowych nieustannie przewija się temat historii sportu i kultury fizycznej, w szczególności na wsi opolskiej.
Tekst ukazał się w 2017 roku w Sport Nowiny Raciborskie, publikacja za zgodą redakcji