baner

RozgrywkiPL

YouTube ZPRP

Szczypiorno (obecna dzielnica Kalisza) była miejscem obozu, gdzie internowano legionistów marszałka Piłsudskiego. Podczas obozowych zajęć sportowych rodziła się polska piłka ręczna, do dzisiaj nazywana szczypiorniakiem, grano wtedy w szmaciankę, czyli dzisiejszego szczypiorniaka. Jest wiele pamiątek z tego obozu: wpisy do pamiętników, wiersze, rysunki i akwarele, dokumenty z przejmowania obozu przez władze niepodległej Polski z rąk niemieckich.

Zorganizowany podczas I wojny światowej przez Niemców obóz w ówczesnej miejscowości Szczypiorno rozpoczął swoje funkcjonowanie pod koniec 1915 r. Obóz był przeznaczony dla około 6 tys. osób. W okresie od lipca 1915 r. do listopada 1918 r. przebywało w nim kilkanaście tysięcy jeńców wojennych, przede wszystkim Ukraińców, Rosjan, Francuzów, Włochów, Anglików i Serbów.

W 1917 r. do Szczypiorna przywieziono legionistów z Królestwa Polskiego, którzy odmówili przysięgi i zostali internowani przez władze niemieckie. Osadzono ich w Beniaminowie i w Szczypiornie. Wielu z nich spoczywa na odnowionym kilka lat temu miejscowym cmentarzu.

Piłkę ręczną zaczęto uprawiać w Polsce w 1917 r. właśnie w Szczypiornie. Wersja najbardziej rozpowszechniona mówi, że legioniści marszałka Piłsudskiego nauczyli się w nią grać od niemieckich wartowników. - Nie ma na to jednak dowodów. We wspomnieniach można natomiast często przeczytać, że "leguny wykombinowali nową grę" Piłka ręczna pojawiła się na przełomie XIX i XX w. w Niemczech i w Danii. Możliwe jest, że któryś z legionistów podpatrzył ją właśnie tam. We wspomnieniach pojawia się nazwisko majora Grzmota-Skotnickiego, który miał zainicjować grę w Szczypiornie, ale też kaprala Antoniego Jarząbka. Gra rozpowszechniła się potem wśród żołnierzy Batalionu Pogranicznego, którzy w 1918 r. zdobyli koszary w Szczypiornie i tam stacjonowali . Za rok narodzin piłki ręcznej w Polsce uznaje się rok 1918. Reprezentantem polskiej piłki ręcznej jest od 1928 roku Związek Piłki Ręcznej w Polsce (pierwotnie Polski Związek Piłki Ręcznej- jednak skrót PZPR musiał być przydzielony partii stąd wymuszona zmiana nazwy)

W 1946 roku powołano International Handball Federation (IHF), która kieruje obecnie rozwojem dyscypliny. Piłka ręczna (7-osobowa) powróciła do programu podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku, kobiety startują na igrzyskach olimpijskich od 1976 roku.

Wg danych IHF z grudnia 2006 roku, zrzeszała ona 159 federacji krajowych reprezentujących 1 130 000 zespołów i 31 milionów graczy, trenerów, działaczy sportowych i sędziów.

Źródeł piłki ręcznej należy szukać w dalekiej przeszłości. Gry takie jak: urania w antycznej Grecji, herpastum w starożytnym Rzymie czy fangballspiel w średniowiecznych Niemczech, były zbliżone do współczesnej piłki ręcznej. Są także świadectwa istnienia zbliżonych gier w średniowieczu: we Francji oraz pośród grenlandzkich Inuitów. W XIX wieku, istniały również podobne gry: haandbold w Danii, hazena w Czechach i na Słowacji, gandbol na Ukrainie, torball w Niemczech i lokalne wersje w Irlandii i Urugwaju.

Współczesna piłka ręczna uformowała się pod koniec XIX wieku w północnej Europie, głównie w Danii, Niemczech, Norwegii i Szwecji. Duńczyk Holger Nielsen spisał pierwsze zasady i reguły nowoczesnej piłki ręcznej (håndbold) w 1898 roku (opublikował je w roku 1906) - m.in. 3 sekundy na przetrzymanie piłki czy zakaz biegania z piłką. Kolejny zbiór zasad gry został opublikowany 29 października 1917 roku przez Maxa Heisera. W jego założeniu miała to być gra dla kobiet, bardziej dla nich przyjazna niż nowo powstała wówczas "męska" piłka nożna. Datę tę przyjmuje się za narodziny piłki ręcznej. W roku 1919 zasady gry zostały rozwinięte przez Carla Schelenza, który wprowadził przepisy uatrakcyjniające tę dyscyplinę dla mężczyzn. Pierwszy mecz międzypaństwowy rozegrano 13 września 1925 roku w Halle: Niemcy - Austria 6:3. Podczas igrzysk olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku, powstała pierwsza Międzynarodowa Federacja Amatorskiej Piłki Ręcznej (IAHF). Pierwsze mistrzostwa świata drużyn męskich 7- (tzw. wersja duńska) i 11-osobowych (tzw. wersja niemiecka) rozegrano w 1938 roku w Niemczech. W obu kategoriach zwyciężyli gospodarze. Mistrzostwa świata kobiet rozgrywane są natomiast od 1957 roku.

Przez kilkanaście lat obie formy piłki ręcznej istniały obok siebie, jednak gra z udziałem 11 zawodników stopniowo zanikała, a szczypiorniak rozgrywany przez 7 graczy stawał się coraz bardziej popularny. Podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku, na życzenie Adolfa Hitlera, przeprowadzono po raz pierwszy i jedyny zawody piłki ręcznej na stadionie otwartym. Rozgrywane one były na zewnątrz, na boisku o wymiarach 90-100 x 55-65 metrów, ta odmiana piłki ręcznej nosiła nazwę Feldhandball. Ostatni mecz reprezentacji Niemiec zgromadził 100 tys. widzów, co jest do dzisiaj rekordem frekwencji na meczu piłki ręcznej. Ostatnie mistrzostwa w Feldhandballu odbyły się w roku 1976.